Мобильді операторлар нарығындағы бүгінгі жаһандық тренд — шоғырлану, бірігу және үлкею

Әлемдік көшбасшылардың пікірінше, телекоммуникация секторының бәсекеге қабілеттілігін тек ірі ойыншылар ғана қамтамасыз ете алады, ал көптеген шағын ойыншылар саланың дамуына кедергі келтіреді, деп хабарлайды Turkistan Today.

Телекоммуникация саласындағы жаһандық тренд бүгінде сымсыз мобильді желілерді дамытуға бет бұруда, оны ұялы байланыс абоненттері санының өсуі растайды. Қазақстанда 2022 жылдың соңында 25,1 млн абонент тіркелді, бұл өткен жылмен салыстырғанда 3,3% көп.

Қазақстандағы мобильді интернет дүниежүзілік желіге шығудың негізгі көзі. Егер 2022 жылдың соңына қарай елімізде интернетке тіркелген 2,9 млн абонент болса, интернетке қосылған ұялы байланыс абоненттерінің саны бір жылда 3,1% өсіп, 17,4 млн-ға жетті.

Қазақстандықтар мен ел қонақтары үшін ұялы байланысты үш оператор ұсынады: «Kcell» (Kcell және Activ сауда белгілері), «Мобайл Телеком-Сервис» (Tele2 және Altel сауда белгілері) және «Кар-Тел» (Beeline сауда белгісі).

Қазақстандағы ұялы байланыс нарығы бәсекеге қабілетті және айтарлықтай қарқынды дамып келе жатыр. Сонымен қатар, бүкіл әлемде ұялы байланыс операторларының шоғырлануы және үшін нарық қатысушыларының іріленуі үшін ойыншылар санының қысқаруы үрдісі байқалады. Мәселен, осы жылдың ақпан айында шведтік Ericsson телекоммуникациялық компаниясының бас директоры еуропалық сала құрылымының тұрақсыз болуы ықтимал екенін атап өтіп, бәсекеге қабілеттілікті арттыру үшін аймақта шоғырлануға шақырды. «Еуропадағы үлкен мәселе, шын мәнінде, біздің тұтынушылардың желілерді құруға мүмкіндіктерінің жоқтығы және бұл ұзақ мерзімді перспективада Еуропаның бәсекеге қабілеттілігіне нұқсан келтіреді деп ойлаймын», — деді ол CNBC-ге берген сұхбатында. Бұл жағдайдан шығудың жолы, оның ойынша, операторларды біріктіру.

Шынында да, мұндай стратегияның жақсы мысалы АҚШ, онда ұялы байланысты үш оператор қамтамасыз етеді деуге болады: Verizon, T-Mobile және AT&T. Cricket Wireless және Mint Mobile (Ryan Reynolds) сияқты кішігірім брендтер шын мәнінде үлкенірек брендтерге тиесілі және олардың инфрақұрылымын пайдаланады. Қытайда азаматтар үш негізгі оператордың бірін таңдай алады, олардың үшеуі де федералды үкіметке тиесілі.

Алайда Еуропада жағдай басқаша: көптеген елдерде Vodafone сияқты ірі халықаралық брендтерден басқа, тек өз шекараларында жұмыс істейтін кемінде үш немесе төрт телекоммуникациялық қызмет провайдері бар. Нәтижесінде Еуропада жүздеген ұялы байланыс операторлары бар және мұндай салалық құрылым тұрақсыз және ауқымды дамуға дайын емес. Дәл осы мәселені ойыншылардың бірігуі мен іріленуі арқылы шешуге тура келеді.

Жалпы, бұл үрдіс қазірдің өзінде әлемде белең алып келеді. ЭЫДҰ елдерінің мысалдарын төмендегі кестеден табуға болады.

Шын мәнінде, ұялы байланыс операторларының саны аз нарық ең тұрақты және бәсекеге қабілетті болып саналады, олардың әрқайсысы жеткілікті үлкен, тұрақты, дамуға қабілетті және уақыттың қатерлеріне тез жауап береді.

Қазақстан нарығы жалпы осы сипаттамаларға сәйкес келеді.

Жалпы, үлкен аумаққа қарамастан, мобильді интернет Қазақстанның бүкіл аумағын дерлік қамтиды. Сектордағы баға логикасына сәйкес, ел неғұрлым үлкен болса, қамтуды қамтамасыз ету соғұрлым қымбатқа түседі, бұл өз кезегінде пайдаланушылар үшін интернеттің жоғары түпкілікті құнына әсер етеді. Алайда, Қазақстанда жағдай басқаша: алыс қашықтыққа, интернет жылдамдығының және тұтынылатын трафиктің артуына байланысты абоненттер үшін соңғы баға төмен болып қалады. Бұл нарықтың жетілгендігін және операторлардың телекоммуникация саласын дамытуға жауапкершілікпен қарайтынын көрсетеді.