Бірнеше мыңжылдықтар бойы Қытайдағы Лесс үстіртінің аумағында адамдар үңгір үйлерінде (яодун) тұрды. Дәл осы жерлер Қытай өркениетінің бесігі болып табылады: жер өте құнарлы, мұнда ұлт қалыптасты. Бүгінде бұл аумақтарда Шаньси, Шэньси, Ганьсу және Хэнань провинциялары орналасқан. Мұндай үңгірлер қазір оларға тән және бұл құрылымдар таңқаларлық: олар жер астында жүздеген метрге созылып, тротуармен төселген бүкіл жер асты ауылдарына айналды, деп хабарлайды Turkistan Today.
Алғашқы үңгір үйлері шамамен 4 мың жыл бұрын пайда болған, бірақ бүгінде шамамен 40 миллион қытайлықтар осындай тұрғын үйлерде тұрады. Яодун Мин және Цин әулеттері кезінде ерекше танымал болды. Иә, олар абаттандырылды, бірақ өткен ғасырлардағы үйлерден айырмашылығы жоқ. Олар яодун атауын қытай тілінен алды яодонг-үңгір үйлері. Лесс үстіртінің аумағында топырақ өте жұқа және өңдеуге оңай, сондықтан яодун тұрғын үй үшін өте қолайлы нұсқа болды.
Ең танымалы таулардың немесе төбелердің беткейлерінде ойылған үңгір үйлері болды, ал басқалары басқаша салынды: олар ауланы тігінен қазып алды, ал көлденеңінен бірнеше "пәтерлер" жерге еніп кетті.
Яодундар әдетте төртбұрышты немесе тікбұрышты, олар әр түрлі тереңдікте, 6-дан 11 метрге дейін қазылады. Үйге кіру көбінесе жартылай шеңберлі, ағаш есікпен жабылған, ал кедейлерде шүберекпен жабылған. Бай адамдар үңгірлерін кірпішпен нығайтады. Көбінесе яодундар бір-біріне әдейі жақын салынып, бір-бірімен байланысады. Бұл үлкен отбасы тұратын көп деңгейлі ауыл болып шығады.
Бүгінгі таңда көптеген үңгір үйлері жаңартылды: оларға байланыс орнатылып, электр қуаты бар. Жазда ол жағымды салқындыққа ие және ауа температурасы 20 градустан аспайды. Қыста да жылы болады. Жуынатын бөлмесі бар үш бөлмелі яодунның құны 46 мың долларға жетуі мүмкін.
2011 жылы үңгір үйлері Қытайдың материалдық емес мәдени мұраларының тізіміне енгізілді және бүгінде олар қорғалады. Жергілікті билік оларды туристік орындарға айналдыруды жоспарлап отыр. Бірақ саяхатшылар қазір яодунды жалға ала алады: ең қарапайым үңгірді бір айлық жалға алу 30 доллардан басталады.
Фото ғаламтор желісінен алынған
Астана, Ш.Қалдаяков көш, 23/1, 26 кеңсе
info@turkistan.today
ҚР Ақпарат және коммуникациялар министрлігінің 22.08.2018 жылдан №17251 «Turkistan Today» АА Куәлігі берілген. © 2018-2024
Сайттағы материалдарды пайдаланғанда міндетті түрде сілтеме берулеріңізді сұраймыз. Ақпараттық порталдағы авторлық және басқа да құқықтар толығымен қорғалатынын ескертеміз. Автордың жеке пікірі редакцияның көзқарасы болып саналмайды. Жарнама мен түрлі хабарландыруларға жарнама беруші жауапты.
© Turkistan Today. Барлық құқық қорғалған.
