Түркістан облысындағы әйелдердің қоғамдағы рөлі: мүмкіндіктер мен жаңа бастамалар

Түркістан облысы халқының шамамен 49,3 %-ын әйелдер құрайды — бұл әйелдердің демографиялық ғана емес, қоғамдық өмірдегі маңыздылығын көрсетеді  . Соңғы жылдары өңірде әйелдердің әлеуметтік, саяси және экономикалық өмірдегі белсенділігі айқын байқалуда.

Экономикалық белсенділік: кәсіпкерлік және қолдау шаралары

Облыстағы шағын және орта бизнестің 32 %-ын әйелдер басқарады – бұл әр үшінші кәсіпкердің нәзік жандылардан екенін білдіреді  .

Түркістан қаласында ашылған «Әйелдер кәсіпкерлігін дамыту орталығында» 2000-нан астам әйел тіркеліп, өз жобаларын іске асыруға мүмкіндік алып отыр  .

Ауылдағы аналарға бағытталған «Ісмер ана» жобасы қолға алынды. Бұл арқылы әйелдер қолөнер, тағам өндірісі, қызмет көрсету салаларында кәсіпкерлікке үйретіліп, алғашқы мемлекет қолдауына ие болуда  .

Алматы мен Түркістандық «Іскер әйелдер кеңесі» форумында атап өткендей: мемлекеттік бағдарламаларға қатысатын әрбір үшінші адам – бизнес-ханым, бұл МЖӘ (мемлекеттік-жеке меншік әріптестік) жобаларында әйелдердің белсенділігін көрсетеді  .

Саяси белсенділік: шешім қабылдау мен өкілеттілік

Түркістан облысының 320 депутатының 75-еуі — әйелдер, ал облыстық мәслихаттағы 45 депутаттың ішінде 9-ы — әйелдер, бұл — әйелдердің саяси өмірге белсенді араласуының нақты көрінісі  .

Сондай-ақ ауыл әкімдерінің, білім және денсаулық сақтау салаларындағы бөлім басқарушыларының арасында да әйелдер саны артып келеді  .

Қоғамдық іс-шаралар: форумдар мен марапаттар

«Әйелдердің ел дамуындағы рөлі» атты форум Алматы, Астана, Қостанай, Шымкент сияқты қалалардан арнайы қонақтарды тартумен жоғары деңгейде өтті. Форумда әйелдердің көшбасшылығы, қаржылық сауаттылық, кәсіби біліктілік мәселелері талқыланды.

Сондай-ақ аудандық деңгейде — мысалы, Отырар ауданында — 300-ден астам қатысушыны қамтыған форум ұйымдастырылып, тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу мәселесі көтерілді  .

Сауран ауданында кездескен «Әйел.Қоғам.Бизнес» форумы іскер әйелдердің белсенділігін, еңбекке араласуын дәріптеуге арналды  .

Облыстық деңгейдегі тағы бір оқиға — «Іскер әйелдер кеңесі» форумында қатысушылар ауылдық кәсіпкерліктің, лицензиялау, қаржыландыру мәселелерін жан-жақты талқылады. Бұл өңірдегі әйелдердің қолдау көлемінің зорайғанын көрсетеді  .

Даму бағдарламалары: Y-PEER және “Болашақ ана”

Y-PEER бағдарламасы аясында жастар арасында репродуктивті денсаулық, қаржылық сауаттылық, буллингтің алдын алу секілді маңызды тақырыптар бойынша семинарлар тұрақты түрде өткізіліп келеді  .

Сонымен қатар, «Болашақ ана» мектебі қыздарды отбасылық өмірге дайындау, аналық жауапкершілікке баулу мақсатында жұмыс істейді  .

Әлеуметтік қорғау және дағдарысқа қарсы шаралар

Облыста 3 дағдарыс орталығы ашу жоспары жұмыс істеп жатыр. Бұл орталықтар тұрмыстық зорлық-зомбылық құрбандарына психологиялық және құқықтық көмек көрсетуді мақсат етеді  .

Әйелдер істері жөніндегі комиссия бойынша тұрақты дөңгелек үстелдер, форумдар өткізіліп, әлеуметтік мәселелер толық талқылануда  .

Кәсіпкерліктің кеңеюі – әлеуеттің өсуі

Қазіргі таңда өңірде 213,163 кәсіпкерлік субъектісі тіркелген, бұл – әйелдерге арналған кәсіпкерлік мүмкіндіктердің артып келе жатқанын білдіреді  .

«Мен кәсіпкер» бағдарламасы аясында тігін, SMM, кондитерлік және визаж ісі бойынша 30–дан астам әйел оқытылып, сертификатқа ие болды. Кейін олар «Әйелдер кәсіпкерлігін дамыту орталығына» тіркелді  .

Түркістанда «Әйелдер кәсіпкерлігін дамыту – аймақты дамыту» атты дөңгелек үстел өткізілді. Онда өңір әкімдігі мен халықаралық ұйымдар әйелдерге арналған кооперативтер құру, брендинг және коммерцияландыру мәселелерін талқылады  .

45 мыңға жуық әйел шағын және орта бизнеске басшылық жасап отыр, бұл – әйелдердің кәсіпкерліктегі белсенділігінің жоғары деңгейін көрсетеді  .

Басқару құрылымындағы үлесі

Түркістан облысының кәсіпкерлер палатасы Өңірлік кеңесінің жаңа құрамында 23 адам бар, олардың 26,1% (6 адам) әйелдер  .

Бұл көрсеткіш кездегі әйелдердің шешім қабылдаушы рөлі айтарлықтай өскенін білдіреді.

Семинарлар, форумдар және рухани қолдау

Y-PEER бағдарламасы аясында облыста жастар арасында репродуктивті денсаулық, буллингтану, қаржылық сауаттылық тақырыптарында тұрақты семинарлар өткізіліп келеді  .

«Болашақ ана» мектебі қыздарды отбасылық өмірге, аналық жауапкершілікке даярлауға бағытталған. Бұл мектеп отбасылық мәдениет пен бала тәрбиесіне ерекше мән береді  .

Әлеуметтік мәселелерге бағытталған жұмыстың күшеюі

Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу мәселесі белсенді түрде қозғалуда. Өңірде бұл бағытта заңдық нормалар мен ақпараттық қолдау жүйелері дамытуда  .

Әйелдердің денсаулығы, қаржылық сауаттылығы және гендерлік теңдік сияқты тақырыптар қоғамдық ағартумен қатар, заңнамалық реформалар арқылы да күшейтілуде

Әлеуметтік қолдау және білім беру мүмкіндіктері

Түркістан облысында 177 000-нан астам көпбалалы ана тіркелгені белгілі  .

Электронды әлеуметтік қолдау арқылы кондитерлік, тігіншілік, қолөнер сияқты бағыттарда әйелдерге мамандық иесі болуға мүмкіндік береді. Бұл өздігінен экономикалық бостандыққа қадам басыған аналарды қолдаудың кеңформатты жүйесі екенін көрсетеді.

Кәсіпкерліктің кеңеюі – әлеуеттің өсуі

Қазіргі таңда өңірде 213,163 кәсіпкерлік субъектісі тіркелген, бұл – әйелдерге арналған кәсіпкерлік мүмкіндіктердің артып келе жатқанын білдіреді  .

«Мен кәсіпкер» бағдарламасы аясында тігін, SMM, кондитерлік және визаж ісі бойынша 30–дан астам әйел оқытылып, сертификатқа ие болды. Кейін олар «Әйелдер кәсіпкерлігін дамыту орталығына» тіркелді  .

Түркістанда «Әйелдер кәсіпкерлігін дамыту – аймақты дамыту» атты дөңгелек үстел өткізілді. Онда өңір әкімдігі мен халықаралық ұйымдар әйелдерге арналған кооперативтер құру, брендинг және коммерцияландыру мәселелерін талқылады  .

45 мыңға жуық әйел шағын және орта бизнеске басшылық жасап отыр, бұл – әйелдердің кәсіпкерліктегі белсенділігінің жоғары деңгейін көрсетеді  .

Басқару құрылымындағы үлесі

Түркістан облысының кәсіпкерлер палатасы Өңірлік кеңесінің жаңа құрамында 23 адам бар, олардың 26,1% (6 адам) әйелдер  .

Бұл көрсеткіш кездегі әйелдердің шешім қабылдаушы рөлі айтарлықтай өскенін білдіреді.

Семинарлар, форумдар және рухани қолдау

Y-PEER бағдарламасы аясында облыста жастар арасында репродуктивті денсаулық, буллингтану, қаржылық сауаттылық тақырыптарында тұрақты семинарлар өткізіліп келеді  .

«Болашақ ана» мектебі қыздарды отбасылық өмірге, аналық жауапкершілікке даярлауға бағытталған. Бұл мектеп отбасылық мәдениет пен бала тәрбиесіне ерекше мән береді  .

Әлеуметтік мәселелерге бағытталған жұмыстың күшеюі

Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу мәселесі белсенді түрде қозғалуда. Өңірде бұл бағытта заңдық нормалар мен ақпараттық қолдау жүйелері дамытуда  .

Әйелдердің денсаулығы, қаржылық сауаттылығы және гендерлік теңдік сияқты тақырыптар қоғамдық ағартумен қатар, заңнамалық реформалар арқылы да күшейтілуде.