Түркістан облысындағы әйелдердің жаңа белесі: теңдік пен табысқа бастар жол

Түркістан 20 маусым, 2025

Соңғы жылдары Түркістан облысы әлеуметтік саясаттың, соның ішінде гендерлік теңдік саласының нағыз жаңару алаңына айналды. Елдің рухани орталығы саналатын өңірде әйелдер белсенділігі артып, кәсіпкерлік, білім, мәдениет және қоғам өмірінде әйелдердің рөлі күшейіп келеді. Мемлекет басшысы ұсынған “Әйелдердің әлеуетін арттыру – тұрақты дамудың кепілі” қағидаты Түркістан жерінде нақты іс жүзінде жүзеге асуда,- деп хабарлайды turkistan.today

Облыс әкімдігі, мемлекеттік ұйымдар мен азаматтық сектор бірлесіп, әйелдер мен ерлерге тең мүмкіндік беретін қоғам қалыптастыруда. Бүгінгі таңда Түркістан облысы – отбасы құндылығын сақтай отырып, заманауи көзқараспен дамуды үйлестіре алған өңір.

Гендерлік саясат – қоғам тұрақтылығының негізі

Гендерлік теңдік тек құқықтық ұғым ғана емес, ол – қоғамның тұрақтылығы мен прогресінің басты шарттарының бірі. Түркістан облысында бұл бағыттағы жұмыстар нақты жоспармен және жауапты ұйымдардың өзара әрекеті арқылы жүргізілуде.

2024 жылы облыстық деңгейде «Әйелдер ісі және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі комиссияның» жұмысы жаңғыртылды. Комиссия құрамына қоғамдық ұйымдардың, білім және денсаулық сақтау салаларының өкілдері енді. Бұл әр шешімнің тек мемлекеттік деңгейде ғана емес, азаматтық қоғаммен талқыланып қабылдануына мүмкіндік береді.

Аймақ басшылығының мәліметінше, гендерлік теңдікке арналған шаралардың басым бөлігі ауылдық жерлерде өтуде. Мақсат — әйелдерге қолжетімді кеңес, оқыту, кәсіпкерлік мүмкіндіктерін ұсыну және әлеуметтік қолдау жүйесін кеңейту.

«Отбасын қолдау орталықтары» — әйелдерге жаңа мүмкіндік

Бүгінде Түркістан облысының барлық ауданында «Отбасын қолдау орталықтары» жұмыс істейді. Бұл орталықтарда әйелдер мен отбасыларға психологиялық, құқықтық және әлеуметтік көмек көрсетіледі.

2024 жылы Қазығұрт, Түлкібас және Кентау қаласында жаңа орталықтар ашылды. Мұнда мамандар отбасылық дауларды шешуге, тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алуға және әйелдердің өзін-өзі дамытуына көмек береді.

Көптеген әйелдер осы орталықтардың көмегімен жеке кәсіп ашып, грант иегері атанды. Мәселен, Созақ ауданындағы Айгүл Сейітова тігін цехын ашып, бес ауылдың қыз-келіншектерін тұрақты жұмыспен қамтып отыр. Бұл тек бір мысал — облыста осындай жүздеген табысты әйел бар.

Әйел кәсіпкерлердің толқыны — өңір экономикасына жаңа серпін

2024 жылғы статистика бойынша, Түркістан облысындағы шағын және орта бизнес субъектілерінің 43 пайызы әйелдердің үлесінде. Бұл көрсеткіш соңғы үш жылда 11 пайызға артқан.

Жетісай мен Сарыағаш аудандарында әйел кәсіпкерлер арасында ауыл шаруашылығына арналған жобалар көптеп қолға алынуда. «Ауыл аманаты» бағдарламасы аясында 500-ге жуық әйел жеңілдетілген несие алып, өз кәсібін бастады.

Мысалы, Келес ауданындағы Бақытгүл Оразова мемлекеттен грант алып, сүт өнімдерін өңдеу цехын ашты. Қазір оның өнімдері тек аудан ішінде емес, көрші облыстарға да жөнелтілуде.

Әйелдер кәсіпкерлігінің дамуы тек экономикалық өсім ғана емес — ол қоғамдағы әйел рөлін жаңа деңгейге көтеріп, басқа қыздарға да шабыт береді.

Денсаулық — гендерлік саясаттың өзегі

«Ана мен бала қауіпсіздігі» бағдарламасы өңірде нақты нәтиже берді. Түркістан қаласында ашылған жаңа перинаталды орталықта жыл сайын 7 мыңнан астам ана босанады.

Қызылорда, Жамбыл және Түркістан облыстары арасындағы медициналық серіктестік аясында әйелдерге арналған мобильді медициналық бригадалар іске қосылды. Бұл шалғай ауылдардағы әйелдер үшін үлкен көмек.

2023 жылмен салыстырғанда, ана өлімі көрсеткіші 12 пайызға, бала өлімі 9 пайызға төмендеген. Бұл – дәрігерлер еңбегінің және аймақтық саясаттың нақты нәтижесі.

Білім мен көшбасшылықтағы әйелдердің рөлі

Түркістан облысы білім саласында да әйел көшбасшыларының үлесін арттыруда. Қазір өңірдегі мектеп директорларының 58 пайызы – әйелдер.

Жоғары оқу орындары мен колледждерде гендерлік теңдік бойынша клубтар ашылып, қыздарға арналған көшбасшылық тренингтер өткізіледі. Мысалы, Түркістан университетінде «She Leads Turkistan» бағдарламасы жұмыс істейді — ол жастарды қоғамдық белсенділікке, пікір білдіруге және әлеуметтік жобаларды басқаруға үйретеді.

Бағдарламаны бітірген түлектердің көпшілігі ауылдық елді мекендерде волонтерлік қозғалыстарды ұйымдастырып, гендерлік мәдениетті қалыптастыруда.

Жастар және жаңа құндылықтар

Түркістан облысында жастар ресурстық орталықтары белсенді жұмыс істейді. Олар жастар арасында гендерлік мәдениетті қалыптастыруда ерекше рөл атқаруда.

«Жас саясаткер мектебі» және «Көшбасшы қыз» жобалары аясында 3 мыңнан астам қыз бала гендерлік теңдік пен көшбасшылық дағдыларды меңгерді. Бұл бағдарламалар арқылы қыздар өз пікірін ашық айтуға, әлеуметтік бастамаларды іске асыруға үйренеді.

Жетісай ауданында өткен «Теңдік – табыстың кілті» форумында ауылдық жерлердегі жас қыздардың стартап жобалары таныстырылып, бірнеше кәсіпкерлік бастамаға грант берілді.

Мәдениет пен өнердегі әйел бейнесі

Гендерлік саясаттың әсері мәдениет саласында да көрініс табуда. Түркістан театры мен мәдениет басқармалары әйелдердің қоғамдағы орнын насихаттайтын спектакльдер мен көрмелер өткізіп келеді.

Мысалы, 2025 жылы Түркістан қаласында өткен «Әйел және өнер» халықаралық көрмесіне 10 елдің суретшілері қатысты. Көрмеде қазақ әйелінің даналығы, төзімі мен шығармашылық рухы бейнеленді.

Осындай мәдени жобалар әйел тақырыбын көркем өнер арқылы дәріптеп, қоғам санасын жаңартуға үлес қосуда.

Ақпараттық саясат және БАҚ үлесі

Өңірлік БАҚ пен әлеуметтік желілер де гендерлік тақырыпты белсенді көтеріп отыр. Түркістан облыстық «Оңтүстік Рабат», «Айғақ» және TurkistanToday порталдарында әйелдердің жетістігі туралы тұрақты айдарлар ашылған.

«Бір әйел – бір тағдыр» айдарына қатысқан кейіпкерлердің көбі қарапайым ауылдан шыққан, бірақ табандылық пен білім арқылы өз кәсібін дөңгелеткен жандар. Бұл мақалалар көптеген қыздарға шабыт беріп, өмірін өзгертуге түрткі болып отыр.

Болашаққа бағытталған жоспарлар

2025–2030 жылдарға арналған облыстық гендерлік стратегия жобасы әзірленіп жатыр. Онда:

әйелдердің ауыл әкімдігі мен мәслихаттардағы үлесін арттыру;

аналарға арналған медициналық бағдарламаларды кеңейту;

ауыл әйелдерінің бизнес бастамаларын қолдау;

гендерлік білім беру жүйесін мектептер мен колледждерге енгізу жоспарланған.

Бұл жоспар жүзеге асса, Түркістан облысы Қазақстандағы ең тең мүмкіндікті аймақтардың бірі болмақ.Түркістан облысындағы гендерлік саясаттың дамуы – тек мемлекеттік бағдарлама емес, қоғамның жаңару процесі. Әйелдердің белсенділігі артқан сайын өңір экономикасы мен мәдениеті де жаңарып келеді.

Қыздар өз арманына жету үшін жол іздеп, қоғам қолдау көрсетіп отыр. Мемлекет, үкіметтік емес ұйымдар және азаматтық сектордың ынтымағының арқасында Түркістан әйелдері өз болашағын өз қолымен жасап отыр.

Гендерлік теңдік – бұл жарыс емес, бұл – өзара құрмет пен мүмкіндіктің теңдігі. Түркістан облысының бүгінгі жетістігі – соның айғағы.

Ұқсас жаңалық

Редакциямен байланыс

Астана, Ш.Қалдаяков көш, 23/1, 26 кеңсе

info@turkistan.today

Әлеуметтік желілер
Біз туралы

ҚР Ақпарат және коммуникациялар министрлігінің 22.08.2018 жылдан №17251 «Turkistan Today» АА Куәлігі берілген. © 2018-2024

Сайттағы материалдарды пайдаланғанда міндетті түрде сілтеме берулеріңізді сұраймыз. Ақпараттық порталдағы авторлық және басқа да құқықтар толығымен қорғалатынын ескертеміз. Автордың жеке пікірі редакцияның көзқарасы болып саналмайды. Жарнама мен түрлі хабарландыруларға жарнама беруші жауапты.

Яндекс.Метрика newsroom.kz

© Turkistan Today. Барлық құқық қорғалған.