Қазақстандықтар қысқамерзімді депозитке қай банктерді таңдайды?

Бүгінгі таңда жеке тұлғалардың депозитін ұжымдық сақтандыру жүйесіне ҚР-дағы 21 ЕДБ-нің 19-ы кіреді. Бұл банктердегі мерзімді және жинақ депозитінің жалпы көлемі 2023 жылдың 1 сәуіріне дейін 14,4 трлн теңгеге жетті, бұл 2022 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда бірден үштен бірге және бір ай бұрынғыдан 1,6% көп. Оның ішінде ұлттық валютадағы депозит 9,8 трлн теңге. Саланың жылдық өсімі бірден 46% болса, бір айда көрсеткіш тағы 2,1% өсті, деп хабарлайды Turkistan Today.

12 айға дейінгі қысқамерзімді теңгелік депозит қазақстандықтар арасында ерекше танымал. Ұлттық валютадағы мұндай депозит сақтандыру жүйесіне кіретін 19 банктің 17-де бар. Олардың жалпы көлемі қазірдің өзінде 4,4 трлн теңгеге жетті — бір жыл бұрынғыдан бірден 44,6%, ал бір ай бұрынғыдан 3,1% көп. Ақшалай айлық өсім айтарлықтай 131,8 млрд теңгені құрады.

Ай сайынғы өсім бойынша абсолютті көшбасшы Bereke Bank: биыл сәуір айына дейін бірден 47,6 млрд теңге немесе 62,4% көбейіп, 123,8 млрд теңгеге жетті. Жалпы, банктің нарықтағы орнын қалпына келтіруге ұмтылған белсенді жұмысын және сектордағы тиімді өнімдердің жаңа желісін (бұл туралы біз бұрын жазғанбыз) ескере отырып, мұндай көрсеткіш таң қаларлық емес. Сонымен қатар, осы айда Bereke Bank тағы бір науқан өткізеді: 17,7%-ға дейінгі рекордтық ЖТСМ-мен алты айға (толықтырусыз) жинақ салымы.

Ай сайынғы өсім бойынша екінші орында елдегі ең ірі Halyk Bank: 24,8 млрд теңгеге көбейіп, 2,1 трлн теңгеге жетті. Үздік үштікті Kaspi Bank жабады: 22,9 млрд теңгеге өсіп, 714,5 млрд теңгеге жетті.

Сонымен қатар, ұлттық валютадағы қысқа мерзімді депозиттер көлемінің ай сайынғы айтарлықтай өсуі Bank RBK (9,4 млрд теңге), Home Credit Bank (9,2 млрд теңге) және ForteBank-те (8,8 млрд теңге) байқалды. Барлығы депозиттерге ұжымдық кепілдік беру жүйесіне енгізілген ҚР 17 ЕДБ-нің 12-сі ай сайынғы динамикада өсім көрсетті.

Бір қызығы, сақтандыру жүйесіне кіретін банктердегі жеке тұлғалардың мерзімді және жинақ теңгелік депозиттерінің жиынтық портфеліне қарасаңыз, ұзақ мерзімді салымдар (12 ай және одан да көп мерзімге) басым болып көрінуі мүмкін. Олардың үлесі сектордағы барлық портфельдің 55%-на тең. Алайда, іс жүзінде олар депозиттерге кепілдік беру жүйесіне қатысатын 19 банктің 4-нің ғана портфелінде басым, ал сектордағы екінші деңгейлі банктердің көпшілігінде қысқамерзімді депозиттер басым.

Ұзақмерзімді депозиттердің негізгі ұстаушыларының бірі Отбасы банкі екені анық. Мұнда негізгі критерий тұрғын үй құрылысы шеңберінде ақшаны барынша ұзақ жинақтау және сақтау (көптеген бағдарламалар үшін, айталық, үш жыл және одан да көп мерзімге). Алайда, жоғарыдағы есепте Отбасы банкі есепке алынбаса, қысқамерзімді депозиттердің жалпы үлесі 45%-дан 58,8%-ға дейін артады, бұл олардың қазақстандықтар үшін айқын тартымдылығын көрсетеді.