ҚР ЕДБ активтері: бәрінде оң көрсеткіш емес. Қай банктер оң динамиканы сақтап отыр?

Үздік он банктің төртеуі ғана жыл басындағы «күнтүзбелік шұңқырдан» оң көрсеткішпен өтті

1 ақпанда ҚР ЕДБ активтері 44 трлн теңгені құрады, бұл жыл басындағы көрсеткіштен 540,5 млрд теңгеге (немесе 1,2%) аз. Жылдың бірінші айында қазақстандық банктер үшін дәстүрлі «күнтізбелік шұңқыр» кезеңінде активтер көлемінің төмендеуі 21 қаржы институтының бірден 13-де байқалды, оның ішінде 6-ы алғашқы ондыққа кіреді.

Қаңтар айында активтер көлемі ең көп ұлғайған абсолютті көшбасшы Kaspi: бірден 103,3 млрд теңгеге көбейді. Банк активтерінің көлемі қазірдің өзінде 5,2 трлн теңгеге жетті — қаржы институты осы көрсеткіш бойынша ҚР ЕДБ арасында ең үздік үштікке кіреді және жылдық өсім бойынша да көшбасшылардың бірі. 2023 жылдың 1 ақпанына дейін бір жылда 1,7 трлн теңгеге ұлғайды.

Айлық өсім бойынша екінші орында ForteBank: 60 млрд теңгеге көбейіп, 3 трлн теңгеге жетті. Бір жыл ішінде қаржы институтының активтері 555,5 млрд теңгеге өсті. Банк ҚР ЕДБ активтерінің көлемі бойынша алғашқы ондыққа кіреді.

Үшінші орында «шетелдік», Қытай сауда-өнеркәсіп банкі: 36,8 млрд теңгеге көбейіп, 327,2 млрд теңгеге жетті. Қаржы институты активтерінің өсімі 69,8 млрд теңгені құрады. Банк елдегі банктер арасында активтер көлемі бойынша ірі банктер қатарына кірмейді.

Еске салайық: биыл қыста ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі банк секторы активтерінің сапасын бірінші кезекті бағалаудың (AQR) нәтижелерін ұсынған болатын. AQR — қаржылық институттар активтерінің нақты сапасын егжей-тегжейлі бағалауға мүмкіндік беретін тәуекелге негізделген қадағалау құралы.

2022 жылы ҚНРДА активтері банк жүйесі активтерінің 71%-ын құрайтын 10 ірі банкке AQR жүргізді. 15,2 трлн теңгенің 19 млн несиесі сарапталды, бұл несие 1,4 мыңнан астам ірі қарыз алушыға тиесілі.

AQR нәтижелері банк жүйесіндегі капиталдың жеткіліктілігі заңмен белгіленген ең төменгі деңгейден айтарлықтай асып түсетінін көрсетті. ҚНРДА жағдайды оң бағалайды: геосаяси тұрақсыздық пен макроэкономикалық күйзелістердің аясында ҚР экономикасы бірнеше рет барлық күйзелістерге ұшырағанына қарамастан, банк секторы тұрақтылықты сақтап, негізгі көрсеткіштер бойынша өсім көрсетті.