Түркістан облысында әке мен бала құндылықтарын дәріптеу: жаңа жобалар мен игі бастамалар

Әке рөлінің қоғамдағы маңызы

Сарапшылардың пікірінше, қазіргі заманғы отбасы тәрбиесінде әкенің рөлі айрықша мәнге ие. Әке – баланың ең бірінші ұстазы, қорғаны әрі өмірлік бағдаршысы. Түркістан облысында дәстүрлі әке беделі мен жаңа заман талаптарын ұштастыруға бағытталған жұмыстар жүйелі түрде жүргізілуде.

2025 жылдың алғашқы жартыжылдығында облыстық әкімдік жанындағы әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі комиссия отырысында «Әке – отбасының тірегі» тақырыбы талқыланып, ерлердің бала тәрбиесіндегі жауапкершілігін арттыру тетіктері ұсынылды. Жиынға мектеп директорлары, спорт клубтарының жетекшілері, дін қызметкерлері мен қоғамдық ұйымдар қатысты.

«Әке мен бала» спорттық жарыстары

Түркістан облысында дәстүрге айналған игі шаралардың бірі – «Әке мен бала» спорттық сайыстары. Биыл көктемде Кентау қаласында өткен жарысқа 50-ден астам отбасы қатысып, әкелер мен балалар спорттың бірнеше түрінен сынға түсті. Жарыс барысында волейбол, футбол, арқан тарту және шахмат сияқты бағыттар қамтылды.

Облыстық дене шынықтыру және спорт басқармасының мәліметінше, мұндай іс-шаралар тек спорттық бәсеке емес, әкелер мен балалардың арасындағы сенімді нығайтуға бағытталған. Жеңімпаздар бағалы сыйлықтармен марапатталып, «Үздік спорттық әке» және «Үздік серіктес бала» номинациялары табысталды.

Әке үлгісі – рухани құндылықтың негізі

2025 жылдың мамыр айында Түркістан қаласында өткен «Ұрпаққа аманат – әке өнегесі» атты форумда әкенің рухани-адамгершілік тәрбиедегі орны кеңінен талқыланды. Форумға облыстың барлық ауданынан 200-ден астам делегат қатысты.

Форумда сөз сөйлеген зиялы қауым өкілдері мен ұстаздар әкенің бала алдындағы жауапкершілігі тек материалдық қамқорлықпен шектелмей, рухани бағдар берумен де өлшенетінін атап өтті. Шара соңында әкелердің қоғамдық кеңесі құрылып, жыл сайынғы «Әке өнегесі» апталығын өткізу туралы шешім қабылданды.

Демографиялық үрдістер мен әкенің орны

Ресми статистикаға сәйкес, Түркістан облысы Қазақстан бойынша туу көрсеткіші ең жоғары өңірлердің қатарында. 2024 жылы облыста 1000 тұрғынға шаққанда туу көрсеткіші 24,88-ді құраған. Бұл – елдегі ең жоғары көрсеткіштердің бірі. Табиғи өсімнің қарқынды болуы отбасылық институтты қолдаудың өзектілігін арттырады.

Сонымен қатар, өңірде ажырасу деңгейі ел бойынша ең төменгі көрсеткіштердің бірі болып тіркелді. Сарапшылар мұны дәстүрге беріктікпен, отбасылық құндылықтардың сақталуымен және әкенің қоғамдағы беделімен байланыстырады.

«Мерейлі отбасы» байқауындағы әкелердің үлгісі

Әр жылы елімізде дәстүрлі түрде ұйымдастырылатын «Мерейлі отбасы» ұлттық байқауы Түркістан өңірінде де кеңінен өткізіледі. 2025 жылғы облыстық кезеңде 200-ге жуық отбасы қатысып, олардың ішінде көптеген әкелер еңбегімен, өнегесімен ерекшеленді.

Биылғы байқауда Отырар ауданынан қатысқан көпбалалы отбасының әкесі «Үздік еңбекқор әке» атағына ие болды. Оның балаларының барлығы спорттық және ғылыми жетістіктерімен көзге түсіп, отбасының мерейін асырды.

Әке мен бала арасындағы шығармашылық жобалар

Түркістан қаласында орналасқан Жастар ресурстық орталығының бастамасымен «Әке және бала – бір команда» атты шығармашылық байқау ұйымдастырылды. Байқау барысында әкелер мен балалар сурет салу, қолөнер және сахналық қойылымдар бойынша өнер көрсетті.

Ұйымдастырушылардың айтуынша, бұл шара әке мен баланың тек спортта ғана емес, шығармашылық салада да серіктес бола алатынын дәлелдеді. Қатысушылардың жұмыстарынан арнайы көрме жасалып, қала тұрғындарына ұсынылды.

Әлеуметтік қолдау және жас әкелер мектебі

Әлеуметтік қорғау саласында да әкелердің рөлі назардан тыс қалған жоқ. Түркістан облысында жас әкелер мектебі пилоттық жоба ретінде іске қосылды. Жоба аясында жаңа әкелерге бала күтімі, отбасылық қарым-қатынас психологиясы, қаржылық сауаттылық бойынша тренингтер өткізілуде.

Сонымен қатар, көпбалалы отбасыларға көрсетілетін мемлекеттік жәрдемақылар мен атаулы әлеуметтік көмекке қатысты түсіндіру жұмыстары әкелердің қатысуымен ұйымдастырылды. Бұл бастама әкелердің отбасылық мәселелерге белсенді араласуына ықпал етуде.

Қоғамдық келісім мен әке өнегесі

Облыс аумағында өткен этномәдени шараларда да әкелер мен балалар бірлесе өнер көрсетіп, ұлттық дәстүрді насихаттап келеді. Түркістан этноауылында өткен «Ұлттық құндылық – әке аманаты» атты мәдени шарада түрлі этностардың әкелері мен балалары қазақы салт-дәстүрге құрмет білдіріп, ұлттық ойындарға қатысты.

Шара барысында «Әке сөзі – ақылдың көзі» атты көрме ұйымдастырылып, қазақ ақын-жазушыларының әке тақырыбындағы шығармалары көпшілік назарына ұсынылды.

Әке мен бала: болашаққа бағдар

Түркістан облысында атқарылып жатқан іс-шаралардың барлығы бір мақсатқа – әке мен баланың арасындағы сенімді нығайтып, қоғамда жауапкершілігі жоғары әке бейнесін қалыптастыруға бағытталған.

Жергілікті билік өкілдерінің айтуынша, алдағы уақытта «Әке мектебі» жобасын кеңейту, әке мен балаға арналған облыстық спорт фестивалін өткізу және ауылдық жерлерде «Әке өнегесі» клубтарын ашу жоспарланып отыр.Түркістан облысында әке мен бала қарым-қатынасына баса назар аударылып, қоғамдық, мәдени және спорттық іс-шаралар жүйелі түрде ұйымдастырылуда. Әкенің отбасындағы орны – тек дәстүрлі ұғым ғана емес, қоғамның тұрақты дамуының кепілі екені ресми деңгейде мойындалып отыр.

Әке – отбасының тірегі, бала – елдің болашағы. Түркістандағы жаңа жобалар мен жаңалықтар осы ұстанымды нақты істермен дәлелдеуде.