Түркістан облысындағы ана мен балаға арналған бағдарламалар

Ана мен балаға әлеуметтік қолдау

Мемлекеттік жәрдемақылар мен жоба жаңалықтары

2025 жылдың өзінде Түркістан облысындағы 250 мыңнан астам отбасы әртүрлі әлеуметтік жәрдемақы мен жоба аясында көмек алып отыр. Оның ішінде:

Бала тууына байланысты біржолғы жәрдемақы – 2024 жылы облыс бойынша 50 мыңнан астам отбасыға төленген.

Көпбалалы аналарға арналған жәрдемақы – ресми деректерге сүйенсек, аймақта 40 мыңнан астам көпбалалы ана бұл көмекті тұрақты түрде алып келеді.

«Ұлттық қор – балаларға» жобасы бойынша Түркістан облысында 1,2 миллионнан астам бала жеке есепшот ашып, алғашқы қаражаттарын иеленді. Бұл қаражат болашақта тұрғын үй мен білім алуға жұмсалмақ.

Денсаулық сақтау саласындағы жаңа жобалар

Ана мен бала денсаулығын қорғау

Түркістан облыстық денсаулық сақтау басқармасының деректеріне сәйкес:

2024 жылы облыс орталығы Түркістан қаласында заманауи перинаталды орталық пайдалануға берілді. Бұл орталықта жылына 7 мыңнан астам босануды қауіпсіз жүргізуге мүмкіндік бар.

Кентау, Жетісай, Сарыағаш аудандарында жаңа перзентхана корпустары салынып жатыр.

Ана өлімін азайту мақсатында 2023 жылдан бастап «Ана мен бала қауіпсіздігі» аймақтық бағдарламасы енгізілді. Оның нәтижесінде соңғы екі жылда облыстағы ана өлімі көрсеткіші 15%-ға төмендеді.

Жаңа туған нәрестелерді заманауи құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету үшін Түркістандағы облыстық балалар ауруханасына соңғы үлгідегі неонаталды аппараттар әкелінді.

Білім және балабақша бағдарламалары

Ерте жастан қолдау

Облыста «Балапан» бағдарламасы аясында 2024 жылы 80-нен астам жаңа жекеменшік балабақша ашылды. Бұл шамамен 10 мың балаға мектепке дейінгі тәрбие алуға мүмкіндік берді.

Түркістан қаласында «Ана мен бала» орталықтары жанынан психологиялық және логопедиялық қызмет көрсететін ерте даму кабинеттері ашылды.

«Дені сау бала – жарқын болашақ» жобасы бойынша ауылдық жерлерде жылжымалы «Даму автобустары» балаларға логопед, дефектолог және педиатр қызметін тегін ұсынады.

Жұмыспен қамту және әйелдер кәсіпкерлігі

Түркістан облысы әкімдігі 2025 жылы «Әйел кәсіпкерлігін қолдау» бағдарламасы аясында 2 мыңға жуық аналарға жеңілдетілген несие беруді жоспарлап отыр.

Өткен жылы «Ана кәсіпкер» жобасы арқылы 500-ден астам көпбалалы ана тігін цехы, кондитерлік, шағын дүкен сияқты бизнесін ашқан.

Жастар ресурстық орталығы жанынан ашылған «Аналар клубы» жас аналарды кәсіби курстардан өткізіп, еңбек нарығына бейімдеуде.

Қоғамдық ұйымдар мен еріктілер қозғалысы

Түркістанда ана мен балаға көмек көрсетуде тек мемлекеттік құрылымдар ғана емес, сонымен қатар қоғамдық ұйымдар да белсенді:

«Ана мен бала денсаулығы» қоғамдық қоры ауылдық жерлерде медициналық ағартушылық жұмыстар жүргізіп келеді.

«Ана жүрегі» қайырымдылық қоры әлеуметтік жағдайы төмен отбасыларға азық-түлік, дәрі-дәрмек, киім-кешек таратады.

Университет студенттері арасында басталған «Анаға құрмет» еріктілер қозғалысы 2024 жылы 10 мыңнан астам отбасыға қолдау көрсеткен.

Жаңалықтар мен ресми деректер

2024 жылдың соңында Түркістан облысы республика бойынша балалар саны ең көп аймақ ретінде тіркелді.

Түркістан қаласында 2025 жылы іске қосылатын жаңа «Ана мен бала ғылыми-зерттеу орталығы» жобасы жарияланды. Бұл орталықта перинаталды ғылым, генетика және педиатрия бойынша зерттеулер жүргізілмек.

Сарыағаш ауданында «Аналарға арналған көпсалалы орталық» құрылысы басталды, онда дәрігерлік кеңес, психологиялық көмек және кәсіптік оқыту курстары бір орталықта ұсынылады.

Түркістан облысының медицина қызметкерлеріне практикалық-консультациялық көмек және әдіснамалық қолдау көрсету мақсатында көшпелі мониторинг жүргізілді. Оған Алматы қаласындағы «Педиатрия және балалар хирургиясы» ғылыми орталығынан бір топ мамандар арнайы келген болатын. Бүгін облыс әкімінің орынбасары Бейсенбай Тәжібаевтың төрағалығымен үйлестіру кеңесі өтіп, балаларға медициналық көмекті ұйымдастыру жұмыстарына жүргізілген мониторинг нәтижесі талқыланды.

– Ана мен бала денсаулығын қорғау аса маңызды. Бұл кезек күттірмейтін мәселе. Арнайы профессор, мамандардың өңірімізге келіп, талдау жұмыстарын жүргізіп жатқанына қуаныштымыз. Проблема бар екенін жоққа шығармаймыз. Облыс басшысының қолдауымен бұл бағытта жүйелі жұмыстар жүргізілуде. Медицина ұйымдарына материалдық техникалық жабдықталуы, мамандардың біліктіліктерін арттыру үнемі назарда. Сондай-ақ қажетті маман тапшылығын жою бойынша қаржы қарастырып, арнайы гранттар бөліп отырмыз. І тоқсан қорытындысы бойынша жалпы тірі туылған нәрестелер саны 12 593-ті құрап, өткен жылмен салыстырғанда 763 жағдайға төмендеген. Ал неонатальді нәрестелер өлімі 15 жағдайға азайған. Мониторинг нәтижесі бойынша қайтадан талқылап, орын алуы ықтимал деген мәселенің алдын алу үшін тиісті жұмыс жүргізуді тапсырамын. Сондықтан нақты ұсыныс беріңіздер, – деді облыс әкімінің орынбасары.

Жиын барысында профессор, ҚР ДСМ штаттан тыс бас неонаталдық хирургі, «Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми орталығы» АҚ клиникалық жұмыс жөніндегі басқарма төрағасының орынбасары, топ жетекшісі Асылжан Ерекешов талдау нәтижелерін таныстырды. Оның айтуынша тексеру барысында бірқатар кемшіліктер анықталып, түсіндірме жұмыстары жүргізілген. Сондай-ақ С.Асфендияров атындағы ҚазҰМУ «КЕАҚ неонатология» кафедрасының меңгерушісі, м.ғ.д. Нышангүл Божбанбаева баяндама жасаса, мониторинг топ мүшелері пікірін ортаға салды. Облыстық денсаулық сақтау басқармасы басшысы Асхан Байдувалиев өңірде атқарылып жатқан жұмыстарды атап өтіп, жиынды қорытындылады.

Өткен жылы медицина ұйымдарына материалдық техникалық жабдықтармен қамтамасыз ету үшін 9 млрд, ал мамандардың біліктілігін арттыруға 125 млн қаражат бөлінген. Сондай-ақ жергілікті бюджет есебінен 43 маман шет елдерде, соның ішінде 36 маман Ресейде оқытылды. Ал 7 маман Түркияда біліктілік арттырды. 600 маман балалық шақтағы ауруларды бірлестіре жүргізу бағдарламасы бойынша оқудан өткен. Облыс әкімінің тарапынан 60 грант бөлініп, қазіргі таңда 37 маман резидентурада оқуда.

Биыл медицина ұйымдарына материалдық техникалық жабдықтармен қамтамасыз ету үшін 7,3 млрд, мамандардың біліктілігін арттыруға 121 млн қаражат жоспарлануда. Сонымен қатар облыс әкімінің тарапынан 139 грант бөлініп, қазіргі таңда қабылдау жұмыстары жүргізілуде.

Айта кетейік, облыстық балалар ауруханасындағы жансақтау бөлімінде жатқан ауыр науқастарға ғылыми орталықтың дәрігерлеріне практикалық кеңес өткізілді. Ал консультативтік-диагностикалық емханада ауданнан келген науқастарға консилиум жасап, жаңа туған нәрестеге ота жасау барысында тәжірибелерімен бөлісті. Түркістандық хирург мамандарына лекция оқып, дәріс жүргізді.

Ана мен бала денсаулығын сақтау — Түркістан облысы үшін басты әлеуметтік басымдықтардың бірі. Бұл бағытта өңірде кешенді шаралар іске асырылып, нақты нәтижелерге қол жеткізілуде. Бұл туралы облыс әкімі Нұралхан Көшеровтың төрағалығымен өткен жиында айтылды.

Бүгінде Түркістан облысының халқы 2,2 миллионнан асады. Оның ішінде репродуктивті жастағы әйелдер — 433 мыңнан астам, ал 18 жасқа дейінгі балалар — 900 мыңға жуық. Жыл сайын облыста орта есеппен 54 мың сәби дүниеге келеді.

— Ана мен баланың денсаулығы — қоғамның әл-ауқаты мен болашағының айнасы, ұлттың тұрақты дамуының кепілі.Бұл салада тек көрсеткіштерге ғана емес, нақты нәтижеге жұмыс істеуіміз керек. Жүйелі бақылау, білікті кадрлар, қолжетімді диагностика және заманауи технологиялар — біздің негізгі құралымыз. Инфрақұрылым, кадр және технология өзара үйлесімді жұмыс істеуі тиіс, — деді облыс әкімі.

Өңірдегі жоғары демографиялық өсім денсаулық сақтау жүйесінен сапа мен тиімділікті талап етеді. Облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Асхан Байдувалиевтің айтуынша, соңғы екі жылда ана мен бала өлімі тұрақты түрде төмендеген. Бұл оң өзгерістер профилактикалық скринингті кеңейту, перинаталдық көмекті жетілдіру және кадрларды даярлау сапасының артуынәтижесінде мүмкін болды.

Жүктілік кезінде ұрықтың даму патологияларын ерте анықтау — ана мен бала өмірін сақтаудың басты құралы.Бүгінде өңірде пренаталдық скринингпен қамту деңгейі 88%-ға жетіп, бұл көрсеткіш халықаралық стандарттарға жақындап отыр. Осы мақсатта 47 ультрадыбыстық диагностика (УДЗ) маманы оқытылып, оның ішінде 12 маман Ұлыбританияның Fetal Medicine Foundation (FMF) халықаралық сертификатына ие болды. Осы шаралар нәтижесінде туа біткен даму ақауларын ерте анықтау көрсеткіші 4%-ға артқан.

Сонымен қатар, «Аңсаған сәби» бағдарламасы Түркістан облысында нақты нәтижелерге жеткізуде. Бедеулікпен күрес және экстракорпоральды ұрықтандыру (ЭКО) қызметтерінің қолжетімділігі артып келеді. Соңғы төрт жылда бағдарлама аясында 780 бала дүниеге келді. Оның ішінде 84 егіз және 2 үшем тіркелген. Бұл қызметтер Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) жүйесі арқылы тұрғындарға тегін ұсынылуда. Бұл — әлеуметтік әділеттіліктің және медициналық көмектің тең қолжетімділігінің айқын көрінісі.

Айта кетелік, осы жылдың қаңтар айында Түркістанда «Ана мен бала» орталығының құрылысы басталды. 

Түркістан қаласында халықтың денсаулығын қорғауға арналған жаңа маңызды жоба қолға алынды. Қалада заманауи «Ана мен бала» орталығының құрылысы басталды. Бұл орталық ана мен бала денсаулығын жақсартуға, сапалы медициналық қызмет көрсетуге және өңірдегі медициналық инфрақұрылымды дамытуға бағытталған.

Заманауи технологиялар мен мүмкіндіктер

Жаңа орталықтың құрылысы халықаралық стандарттарға сәйкес жүзеге асырылуда. Мұнда заманауи медициналық жабдықтар орнатылып, соңғы технологияларға негізделген емдеу және диагностика әдістері енгізіледі. Орталықта перзентхана, балалар ауруханасы, әйелдерге арналған консультациялық бөлімдер және реабилитациялық орталық қарастырылған.

Медициналық мекеменің басты ерекшелігі – ана мен балаға қажет барлық қызметтер бір жерде көрсетіледі. Бұл болашақ аналарға және жас сәбилерге барынша ыңғайлы жағдай жасайды.

Медициналық кадрларды даярлау

Орталықта жұмыс істеу үшін білікті мамандар тартылып, олардың кәсіби біліктілігін арттыруға ерекше көңіл бөлінеді. Жоба аясында дәрігерлер мен медбикелер шетелдік мамандардан арнайы оқудан өтеді. Сонымен қатар, жаңа құрылғыны қолдануды үйрету үшін халықаралық тренингтер ұйымдастырылады.

Жергілікті тұрғындардың қуанышы

Құрылыс жұмыстарының басталғаны жергілікті тұрғындарды ерекше қуантты. Түркістан тұрғыны, төрт баланың анасы Гүлнар Жүнісова өз ризашылығын білдіріп:

– Қаламызда осындай орталықтың ашылуы – үлкен қуаныш. Бұл ана мен бала денсаулығына үлкен қолдау болады. Енді ем алу үшін басқа қалаларға барудың қажеті жоқ, – деді.

Жобаның маңызы

«Ана мен бала» орталығының ашылуы Түркістан облысындағы денсаулық сақтау саласын жаңа деңгейге көтермек. Орталық ана өлімін азайту, сәбилердің денсаулығын жақсарту және жергілікті тұрғындарға медициналық қызметтердің қолжетімділігін арттыру сияқты өзекті мәселелерді шешуге мүмкіндік береді.

Орталықтың құрылысын 2025 жылдың соңына дейін аяқтау жоспарланған. Бұл жоба өңірдің әлеуметтік инфрақұрылымын нығайтып қана қоймай, халықтың өмір сапасын жақсартуға үлкен үлес қосады.