Түркістан облысындағы ана мен балаға арналған бағдарламалар: жаңа мүмкіндіктер мен қолдау шаралары

Ресми деректерге сәйкес, Түркістан облысында жыл сайын 60 мыңнан астам сәби дүниеге келеді. Облыстағы әйелдердің 35%-ы – жас аналар, ал көпбалалы аналардың үлесі республика бойынша алдыңғы орында. Сондықтан соңғы жылдары өңірде ана мен балаға қатысты мемлекеттік бағдарламалар кешені кеңейтіліп, жаңа жобалар іске қосылып отыр.

Мемлекеттік бағдарламалар

«Дені сау ұлт – дені сау ұрпақ»

2022 жылдан бастап Түркістан облысы ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің бастамасымен «Дені сау ұлт» ұлттық жобасы жүзеге асуда. Оның бір бөлігі – ана мен бала денсаулығын қорғау.

Перзентханаларға жаңа жабдықтар орнатылды;

Балаларға арналған скринингтік тексерулер тегін жүргізіледі;

Жүкті әйелдерге дәрумендер жиынтығы беріледі.

2024 жылы бұл бағдарлама аясында облыста 320 мыңнан астам бала жоспарлы тексеруден өтті.

«Ана мектебі»

Түркістан қаласы мен барлық аудандық ауруханаларда «Ана мектебі» жобасы іске қосылған. Болашақ аналарға арналған бұл орталықтарда:

Психологтар кеңес береді;

Босануға дайындық курстары өткізіледі;

Жас аналарға баланы дұрыс емізу және күту жолдары үйретіледі.

2024 жылы 18 мыңнан астам әйел осы жоба аясында тегін курстардан өтті.

«Бақытты бала – бақытты отбасы»

Әлеуметтік қолдау бағытында облыста арнайы «Бақытты бала – бақытты отбасы» бағдарламасы қабылданды. Ол арқылы:

Көпбалалы және аз қамтылған отбасылардың балаларына тегін мектеп формасы беріледі;

Мектепке дейінгі тәрбие мекемелерінде орын тапшылығын азайту үшін жаңа балабақшалар салынады;

Балаларға арналған спорт үйірмелері мен мәдени орталықтар тегін қызмет көрсетеді.

Денсаулық сақтау саласындағы жаңалықтар

Жаңа перинаталдық орталықтар

2024 жылы Кентау қаласында жаңа перинаталдық орталық ашылды. Мұнда заманауи құрал-жабдықтар орнатылып, шала туған нәрестелерге арналған реанимациялық бөлім ашылды. Бұл орталық жылына 5 мыңға жуық әйелге қызмет көрсете алады.

Түркістан қаласындағы облыстық көпбейінді аурухана жанындағы перзентхана толықтай жаңартылып, жүкті әйелдерге жеке палаталар қарастырылды.

Ана өлімін азайту шаралары

Облыстық денсаулық сақтау басқармасының деректеріне сәйкес, соңғы үш жылда ана өлімі көрсеткіші 30%-ға төмендеді. Бұған себеп:

ауылдық жерлерде жедел жәрдем көліктерінің санын арттыру;

жүкті әйелдерге арналған телемедицина жүйесін енгізу;

жоғары тәуекел топтарына жататын әйелдерді тұрақты бақылауға алу.

Балалар денсаулығы

0–5 жас аралығындағы балалар тегін скринингтен өтеді;

2024 жылы облыстың барлық ауданында «Дені сау бала кабинеттері» ашылды;

Шымкент пен Түркістан қалаларында балаларға арналған оңалту орталықтары жұмысын бастады.

Әлеуметтік қолдау

Жәрдемақылар мен жеңілдіктер

Түркістан облысында 2024 жылы 98 мыңнан астам көпбалалы ана мемлекеттік жәрдемақы алды. Сонымен қатар:

«Алтын алқа» және «Күміс алқа» иегерлеріне облыстық бюджеттен қосымша төлем қарастырылды;

Көпбалалы аналар қоғамдық көлікті тегін пайдалануда (Түркістан қаласында пилоттық жоба іске қосылған).

Тұрғын үй бағдарламалары

«Бақытты отбасы» және «Нұрлы жер» бағдарламалары арқылы облыстағы мыңдаған жас және көпбалалы отбасы тұрғын үймен қамтылып жатыр. 2024 жылы 600-ден астам пәтер көпбалалы аналарға табысталды.

Білім беру және тәрбие

Балабақша желісі

Облыстағы бала туу көрсеткішінің жоғары болуына байланысты балабақша тапшылығын шешу – маңызды мәселе. 2024 жылы 18 жаңа балабақша ашылып, 4 мыңнан астам бала қамтылды.

«Ұрпақ тәрбиесі – ел болашағы»

Бұл бағдарлама аясында мектептерде ата-аналар клубтары құрылып, оқушылардың отбасылық құндылықтарды сақтап өсуіне жағдай жасалуда.

Жастар мен отбасы

Жас отбасыларға арналған «Жас отбасы – болашақ кепілі» бағдарламасы іске қосылып, жеңілдетілген несие арқылы пәтер алу, гранттық қолдау арқылы шағын бизнес ашу мүмкіндігі ұсынылды.

2024 жылы 1 200 жас отбасы осы бағдарламаға қатысып, оның ішінде 300 отбасы баспаналы болды.

Қоғамдық бастамалар

Облыста жыл сайын «Отбасы күні» кең көлемде аталып өтеді. Бұл шара аясында:

Үлгілі көпбалалы аналар марапатталады;

Ана мен балаға қолдау көрсететін қоғамдық ұйымдар арнайы сыйлықтарға ие болады;

Әлеуметтік аз қамтылған отбасыларға қайырымдылық көмектер ұйымдастырылады.

Түркістан облысында ана мен балаға арналған бағдарламалар кең ауқымда жүзеге асырылып жатыр. Жаңа перинаталдық орталықтардың ашылуы, медициналық қызмет сапасының артуы, әлеуметтік қолдау шаралары мен білім беру бағытындағы бастамалар – өңірдің демографиялық әлеуетін арттыруға, ұрпақ денсаулығын нығайтуға ықпал етуде.

2024 жылы Түркістан облысының медицина қызметкерлеріне практикалық-консультациялық көмек және әдіснамалық қолдау көрсету мақсатында көшпелі мониторинг жүргізілді. Оған Алматы қаласындағы «Педиатрия және балалар хирургиясы» ғылыми орталығынан бір топ мамандар арнайы келген болатын. Бүгін облыс әкімінің орынбасары Бейсенбай Тәжібаевтың төрағалығымен үйлестіру кеңесі өтіп, балаларға медициналық көмекті ұйымдастыру жұмыстарына жүргізілген мониторинг нәтижесі талқыланды.

– Ана мен бала денсаулығын қорғау аса маңызды. Бұл кезек күттірмейтін мәселе. Арнайы профессор, мамандардың өңірімізге келіп, талдау жұмыстарын жүргізіп жатқанына қуаныштымыз. Проблема бар екенін жоққа шығармаймыз. Облыс басшысының қолдауымен бұл бағытта жүйелі жұмыстар жүргізілуде. Медицина ұйымдарына материалдық техникалық жабдықталуы, мамандардың біліктіліктерін арттыру үнемі назарда. Сондай-ақ қажетті маман тапшылығын жою бойынша қаржы қарастырып, арнайы гранттар бөліп отырмыз. І тоқсан қорытындысы бойынша жалпы тірі туылған нәрестелер саны 12 593-ті құрап, өткен жылмен салыстырғанда 763 жағдайға төмендеген. Ал неонатальді нәрестелер өлімі 15 жағдайға азайған. Мониторинг нәтижесі бойынша қайтадан талқылап, орын алуы ықтимал деген мәселенің алдын алу үшін тиісті жұмыс жүргізуді тапсырамын. Сондықтан нақты ұсыныс беріңіздер, – деді облыс әкімінің орынбасары.

Жиын барысында профессор, ҚР ДСМ штаттан тыс бас неонаталдық хирургі, «Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми орталығы» АҚ клиникалық жұмыс жөніндегі басқарма төрағасының орынбасары, топ жетекшісі Асылжан Ерекешов талдау нәтижелерін таныстырды. Оның айтуынша тексеру барысында бірқатар кемшіліктер анықталып, түсіндірме жұмыстары жүргізілген. Сондай-ақ С.Асфендияров атындағы ҚазҰМУ «КЕАҚ неонатология» кафедрасының меңгерушісі, м.ғ.д. Нышангүл Божбанбаева баяндама жасаса, мониторинг топ мүшелері пікірін ортаға салды. Облыстық денсаулық сақтау басқармасы басшысы Асхан Байдувалиев өңірде атқарылып жатқан жұмыстарды атап өтіп, жиынды қорытындылады.

Өткен жылы медицина ұйымдарына материалдық техникалық жабдықтармен қамтамасыз ету үшін 9 млрд, ал мамандардың біліктілігін арттыруға 125 млн қаражат бөлінген. Сондай-ақ жергілікті бюджет есебінен 43 маман шет елдерде, соның ішінде 36 маман Ресейде оқытылды. Ал 7 маман Түркияда біліктілік арттырды. 600 маман балалық шақтағы ауруларды бірлестіре жүргізу бағдарламасы бойынша оқудан өткен. Облыс әкімінің тарапынан 60 грант бөлініп, қазіргі таңда 37 маман резидентурада оқуда.

Биыл медицина ұйымдарына материалдық техникалық жабдықтармен қамтамасыз ету үшін 7,3 млрд, мамандардың біліктілігін арттыруға 121 млн қаражат жоспарлануда. Сонымен қатар облыс әкімінің тарапынан 139 грант бөлініп, қазіргі таңда қабылдау жұмыстары жүргізілуде.

Айта кетейік, облыстық балалар ауруханасындағы жансақтау бөлімінде жатқан ауыр науқастарға ғылыми орталықтың дәрігерлеріне практикалық кеңес өткізілді. Ал консультативтік-диагностикалық емханада ауданнан келген науқастарға консилиум жасап, жаңа туған нәрестеге ота жасау барысында тәжірибелерімен бөлісті. Түркістандық хирург мамандарына лекция оқып, дәріс жүргізді.

Айта кетелік,  Маусым айында Түркістан облысы әкімі аппаратының басшысы Еркебұлан Дауылбаев Түркістан қаласында салынып жатқан медициналық нысандардың құрылыс алаңында болып, жұмыс барысын бақылады. Мердігерлермен кездесіп, бірқатар тапсырма берді.

Алдымен аппарат басшысына облыс орталығында салынып жатқан «Ана мен бала» орталығындағы жұмыстар таныстырылды. Біріккен Араб Әмірліктерінің «Абу-Даби» қорының демеушілігімен салынып жатқан перзентхана – 80 төсек-орындық. «Түркістан» корпоративтік әлеуметтік даму қорының тапсырысымен құрылыс жұмыстарын «Эристайл-Казахстан» ЖШС жүргізіп жатыр. Орталық 3,3 гектар аумақта орналасады. Ғимарат екі қабатты, жалпы ауданы – 17 288 шаршы метр. Қазіргі таңда жер қазу жұмыстары толық аяқталған. Іргетасын құю және қайта топырақпен көму жұмыстары жүргізілуде.

Осы күні аппарат басшысы Түркістан қаласындағы 1,56 гектар аумақта бой көтеріп жатқан оңалту орталығының жұмысымен танысты. Нысанның құрылысын «YDA INSAAT SANAYI VE TICARET ANONIM SIRKETI» АҚ жүргізуде. Тапсырыс беруші – «TURKISTAN INTERNATIONAL AIRPORT» ЖШС. Ғимараттың жалпы алаңы - 2 227,41 шаршы метр. Жоба бойынша орталық аумағында балалар алаңшасы қарастырылған. Орталық толық заманауи жабдықтармен жабдықталып, айналасы көгалдандырылады.

Жұмыс барысын пысықтаған Еркебұлан Дауылбаев жауапты тұлғалар мен мердігерлерге құрылыс барысында өңірде шығарылатын материалдарды қолдануды, ғимарат ішін отандық өнімдермен жабдықтауды тапсырды. Нысанды өндірістік кестеде көрсетілген мерзімде тапсыруды міндеттеп, «сақалды құрылысқа» жол жоқ екенін баса айтты. Құрылыс сапасы облыс әкімі Нұралхан Көшеровтің қатаң бақылауында екенін жеткізіп, орын алған кемшіліктерді қалпына келтіруге уақыт берді.

Айта кетелік, Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеров Түркістан қаласында салынып жатқан «Ана мен бала» орталығындағы жұмыстармен танысты, деп хабарлайды Arysinfo.kz. 

Біріккен Араб Әмірліктерінің «Абу-Даби» қорының демеушілігімен салынып жатқан перзентхана – 80 төсек-орындық. «Түркістан» корпоративтік әлеуметтік даму қорының тапсырысымен құрылыс жұмыстарын «Эристайл-Казахстан» ЖШС жүргізіп жатыр. 

Орталық 3,3 гектар аумақта орналасады. Ғимарат екі қабатты, жалпы ауданы – 17 288 шаршы метр. Қазіргі таңда жер қазу жұмыстары толық аяқталған. Іргетасын құю және қайта топырақпен көму жұмыстары атқарылған. Нысан 2026 жылы тапсырылады деп жоспарланған. 

Облыс әкімі мердігер мен жауапты басқарма басшыларына жұмысты сапалы атқару, құрылыс талаптарын қатаң сақтауды тапсырды. Құрылысқа қатысты ұсыныс-пікірлерді тыңдап, медициналық мекемені мамандармен қамту, жұмысын үйлестіру мәселесі де назардан түспеуі тиіс екенін ескертті.