Түркістан облысындағы әке мен бала: ұрпақ сабақтастығы мен жаңа бастамалар

Әке мен бала тақырыбының маңызы

Әке – баласына өмірлік бағдар беретін тұлға. Түркістан облысында жүргізілген әлеуметтік зерттеулерге сәйкес, ата-анасы бірге тәрбиелеген балалардың білімге, спортқа және қоғамдық өмірге белсенділігі әлдеқайда жоғары.

2024 жылы облыстық отбасы институтын дамыту орталығының есебі бойынша:

Балалар тәрбиесінде әкенің белсенді рөлі 15%-ға артқан;

Әкелердің спорттық, мәдени іс-шараларға қатысу деңгейі 25%-ға өскен;

Мектеп оқушыларының 40%-ы әкелерімен бірге қоғамдық іс-шараларға қатысатынын айтқан.

Жаңалықтар мен жаңа бастамалар

«Әке мектебі» жобасы

2024 жылдың қазан айында Түркістан қаласында «Әке мектебі» атты жаңа жоба іске қосылды. Бұл бастама әкелердің бала тәрбиесіндегі жауапкершілігін арттыруға бағытталған. Жоба аясында тренингтер, отбасылық семинарлар және спорттық шаралар ұйымдастырылып келеді.

«Әкелер форумы»

Облыста алғаш рет өткен «Әкелер форумы» қоғам назарын өзіне аударды. Форумда әке мен бала қарым-қатынасын нығайту мәселелері көтеріліп, үздік тәжірибелер талқыланды. Форумға 500-ге жуық әке мен жас әке қатысып, пікір алмасты.

«Әке және бала спорт күні»

2024 жылы өңірдің барлық ауданында «Әке және бала спорт күні» акциясы өтті. Футбол, волейбол, жүгіру секілді спорттық сайыстарға 20 мыңнан астам әке-бала жұбы қатысты.

«Әке оқиды» акциясы

Мақтаарал ауданында мектеп кітапханасында ерекше жоба басталды. Әкелер аптасына бір рет балаларымен бірге кітап оқып, пікірталас өткізеді. Бұл бастама оқушылардың кітапқа деген қызығушылығын арттырды.

Білім беру жүйесіндегі әкенің рөлі

Мектептерде ата-аналардың, соның ішінде әкелердің қатысуымен ашық сабақтар өткізу дәстүрге айналып келеді. Түркістан қаласындағы №23 мектепте «Әкем – менің үлгі-өнегем» атты ашық сабақтар ұйымдастырылып, әкелер өз мамандығы, еңбек жолы, өмірлік тәжірибесі жайлы балаларымен бөлісуде.

Сонымен қатар, әкелер мектептегі қамқоршылық кеңестерінің жұмысына белсене қатысуда. Бұл балалардың оқу үлгерімін арттыруға, тәртібін жақсартуға оң ықпал етуде.

Спорт пен мәдениеттегі әке мен бала

Әке мен бала арасындағы байланыс спорттық шараларда айқын көрінеді. Түркістан облысында спорт кешендері әке-баланың бірлесіп жаттығуына жағдай жасап отыр.

Түркістандағы жаңа спорт орталығында әкелер мен балаларға арналған арнайы абонементтер енгізілді;

Әкелер өз балаларына еркін күрес, дзюдо, футбол үйретуде;

Балалар спорт мектептерінде «Әкеммен бірге жаттығамын» күндері белгіленген.

Мәдени салада да жаңашылдықтар бар. 2024 жылы Түркістан қаласында өткен «Әке мен бала биі» атты өнер фестиваліне 200-ден астам әке-бала жұбы қатысып, сахнада өнер көрсетті.

Әлеуметтік қолдау және мемлекеттік бағдарламалар

Әкелердің қоғамдағы рөлін арттыру мақсатында әлеуметтік қолдау шаралары қарастырылған.

Көпбалалы әкелерге жеңілдіктер мен субсидиялар беріледі;

Әкелердің бала тәрбиесіне қатысуын ынталандыру үшін облыста арнайы марапаттау жүйесі енгізілді. 2024 жылы 30-дан астам әке «Үздік әке» атағын иеленді;

Әлеуметтік қызметтер орталығында әкелерге арналған психологиялық қолдау кабинеттері ашылды.

Жастарға үлгі боларлық әкелер

Түркістан облысында әр салада жетістікке жеткен әкелер өз балаларына үлгі болып отыр.

Отырар ауданындағы шаруа қожалығының иесі баласын ауыл шаруашылығы ісіне тартып, әке жолын жалғастыруда;

Түркістан қаласының дәрігері ұлын медицинаға баулып, болашақ маман тәрбиелеуде;

Жетісайдағы кәсіпкер әке мен бала бірлесіп әлеуметтік жобаларға демеушілік жасауда.

Бұл мысалдар әке мен бала арасындағы сабақтастықтың қоғам үшін қаншалықты маңызды екенін көрсетеді.

Статистикалық деректер

2024 жылғы ресми мәліметтерге сәйкес:

Түркістан облысында 500 мыңнан астам ер азаматтың 60%-ы әке рөлін атқаруда;

Әкелердің 45%-ы бала тәрбиесіне тікелей қатысатындығын мойындаған;

Әке мен балаға арналған қоғамдық шараларға қатысушылар саны жыл сайын 30%-ға артып отыр.

Айта кетелік, 2019 жылы Облыс орталығында Түркістан облыстық қоғамдық даму басқармасының қолдауымен "Әкелер" форумы өтті. Шараны Түркістан облыстық ардагерлер кеңесінің жанынан құрылған "Әкелер мектебі" ұйымдастырды.

Форумның мақсаты - әкелер мектебін құру арқылы отбасы кұндылығын сақтау, әкелердің бала тәрбиесіндегі жауапкершілігін арттыру. Отбасындағы әкенің міндеттері мен жауапкершілігін қалыптастыра отырып,  ер балаларды ұлттық рухта тәрбиелеп, әдеп-ғұрыпты, салт-дәстүрді насихаттап санасына сіңіру. 

Тәрбиелік мәні зор шара әкелер қолынан жасалған ұлттық қолөнер бұйымдарының көрмесімен басталды.        

Басқосуға облыс әкімінің орынбасары Сәкен Қалқаманов, облыстық ардагерлер кеңесінің  төралқа мүшелері, облыстық  адами әлеуетті дамыту басқармасының басшысы  Рахымбек Жолаев, облыстық қоғамдық даму басқармасының басшысы Дамир Жүнісов, Қ.А.Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университетінің вице-президенті, философия ғылымдарының докторы, профессор Әміреқұл Абуов, қоғам қайраткері, экономика ғылымдарының докторы, профессор Мырзагелді Кемел, М.Әуезов атындағы ОҚМУ жастар тәрбиесі орталығының директоры, саясаттанушы, философия ғылымының кандидаты Сәкен Мәжінбеков, аудандық, қалалық ардагерлер кеңестерінің төрағалары, аудандық, қалалық "Әкелер мектебі" төрағалары, жастар және бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері қатысты.

Облыс өңірінде алғаш қолға алынып отырған жаңа қоғамдық құрылымды бұхара халыққа кең түрде таныстырып, насихаттау мақсатында Түркістан облыстық ардагерлер кеңесі облыстық адами әлеуетті дамыту басқармасымен келісім шартқа отырып, ұрпақ тәрбиесі барысындағы шараларды бірлесе атқаруды көздеп отыр.

"Әкелер мектебі – тәрбие мектебі", "Әке жолы – ізгі жол", "Әке - өнеге", "Отбасы – ұлағат ұясы" атты тақыпыртар аясында баяндамашылар өз ойларын ортаға салып, еркін форматта пікір алмасу болды.

Форумда облыстың аудан, қалаларынан шақырылған 16 әкеге "Үлгілі әке" лентасы тағылып, заттай сылық және облыс акімдігінің Грамотасы, сондай-ақ 16 әкеге "Өнегелі әке" номинациясымен облыстық ардагерлер кеңесінің алғыс хат, заттай сыйлығы тапсырылады.