Түркістан облысындағы отбасылық құндылықтар

Түркістан топырағында туып, есейген әрбір ұрпақ үшін отбасы — тек шағын әлеуметтік ұя емес, ұлттың тұтастығын сақтаушы, рухани тірегіміз.

Қазақ халқының дәстүрінде «Отан – отбасынан басталады» деген ұғым бар. Бұл сөздің түп мәні бүгінгі Түркістан облысының өмірінде айқын көрініс табуда. Әсіресе соңғы жылдары өңірде отбасы институтын нығайтуға, ұлттық тәрбиені жаңғыртуға бағытталған көптеген бағдарламалар мен қоғамдық бастамалар жүзеге асуда.

Түркістан облысы — республикадағы ең жас әрі ең көпбалалы өңірлердің бірі. 2025 жылғы ресми дерекке сәйкес, аймақта 2,2 миллионнан астам халық тұрады, соның ішінде әрбір үшінші тұрғын – 18 жасқа дейінгі бала. Бұл – отбасылық саясаттың, бала тәрбиесі мен әлеуметтік тұрақтылықтың өзекті екенін көрсететін айқын белгі.

Облыстың барлық ауданында ұлттық тәрбиені жаңғырту бағытында игі істер атқарылып келеді. Әсіресе ауылдық жерлерде отбасы ұғымы әлі күнге дейін қасиетті, киелі санаалады. Көпбалалы аналар мен алтын алқа иегерлері көбейіп, ұрпақ сабақтастығы үзілмей келе жатқаны Түркістанның рухани ерекшелігін көрсетеді.

Бұл сөздер өңірдің бүгінгі болмысын дәл бейнелейді. Отбасылық құндылықтар тек тұрмыстық деңгейде емес, мәдениет пен білім саласында да сақталып отыр. Түркістандағы мектептер мен балабақшаларда «Отбасы сағаты», «Тәрбие бастауы – отбасында» атты ашық сабақтар жиі өтеді.

2024 жылы Түркістан қаласында «Мерейлі отбасы – 2024» ұлттық байқауының облыстық кезеңі өтті. Онда өңірдің 50-ден астам отбасы бақ сынап, өздерінің бірлігін, еңбексүйгіштігін және ұрпақ тәрбиесіндегі үлгісін көрсетті. Бұл шараның мақсаты – көпшілікке үлгі болатын отбасыларды дәріптеу, жастарға өнеге көрсету.

Түркістан облысының әкімдігі мен облыстық әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі комиссия жыл сайын аймақта «Отбасы апталығын» өткізеді. Онда педагогтар, психологтар, имамдар мен қоғам белсенділері қатысып, отбасылық тәрбиенің заманауи мәселелерін талқылайды.

Соңғы жылдары Түркістан облысында отбасы институтын нығайту, ата-аналық жауапкершілікті арттыру және ұлттық тәрбиені жаңғырту бағытында ауқымды жобалар жүзеге асуда. Бұл бастамалардың көпшілігі тек әкімдік деңгейінде ғана емес, жергілікті қоғамдастықтардың, үкіметтік емес ұйымдардың және діни бірлестіктердің қатысуымен жүзеге асып отыр.

«Берекелі отбасы» бағдарламасы

2023 жылдан бастап Түркістан облысында қолға алынған «Берекелі отбасы» жобасы аймақтың әлеуметтік өмірінде айрықша рөл атқарды. Бағдарлама аясында отбасылық кеңес беру орталықтары ашылып, психологтар мен әлеуметтік қызметкерлер ата-аналар мен жастарға тегін көмек көрсете бастады.

«Мерейлі отбасы» ұлттық байқауы

Түркістан өңірінде дәстүрге айналған бұл байқау жыл сайын ерекше дайындықпен өтеді. 2025 жылы Шардара ауданындағы Құрмановтар отбасы облыстық кезеңнің жеңімпазы атанды. Олар 35 жыл отасып, төрт бала мен он немере тәрбиелеп отыр.

Отбасы отағасы Бақытжан Құрманов журналистерге берген сұхбатында:

«Біздің ұстанымымыз – ең әуелі сыйластық пен еңбек. Балаларымыздың бәрі әр салада еңбек етіп жүр. Біз үшін басты марапат – ұрпағымыздың тату-тәтті өмірі», – дейді.

Бұл байқау арқылы қоғамға үлгі боларлық отбасылар насихатталып, жастарға бағыт-бағдар беріледі.

 «Бақытты отбасы – бақытты ел» форумы

2024 жылы Түркістан қаласында алғаш рет өткен «Бақытты отбасы – бақытты ел» республикалық форумы елдің түкпір-түкпірінен келген 300-ге жуық делегатты жинады. Форумда отбасы психологиясы, жастардың некеге көзқарасы, заманауи қоғамдағы әйелдің рөлі және рухани тәрбие тақырыптары талқыланды.

Форум соңында қатысушылар бірлескен Түркістан декларациясын қабылдап, онда:

«Отбасы — ұлттық тұрақтылықтың және рухани тұтастықтың өзегі»

деп атап өтті.

Жастар арасындағы жаңа үрдістер

Облыстық жастар ресурстық орталығының мәліметінше, соңғы үш жылда жас жұбайлардың саны 15%-ға артқан, ал неке бұзу көрсеткіші 12%-ға азайған. Бұл – өңірдегі отбасылық құндылықтарға деген көзқарастың оң өзгеріп келе жатқанын көрсетеді.

Түркістан қаласында жастар арасында кең тараған «Жас отбасы клубы» атты еріктілер ұйымы жұмыс істейді. Олар әлеуметтік желілерде «Отбасы – өмір мектебі» атты видеожобаны іске қосқан.

Түркістан облысының мешіттерінде, мектептерінде және мәдениет үйлерінде ата-аналарға арналған «Отбасындағы мейірім» және «Әке – шаңырақ иесі» атты дәрістер ұйымдастырылады. Имамдар мен педагогтар бірлесе отырып, дін мен дәстүрді үйлестіре насихаттауда.

2025 жылдың өзінде өңір бойынша 400-ден астам отбасылық семинар мен тренинг өткен.