Түркістан облысындағы әйелдердің әлеуеті – өңір дамуының қозғаушы күші

Түркістан облысы әкімдігі мен орталық атқарушы органдардың бірлескен саясаты әйелдердің ел өміріндегі орнын нығайтып, олардың әлеуметтік, саяси және экономикалық мүмкіндіктерін кеңейтуге мүмкіндік берді.

Мемлекеттік саясаттағы жаңа көзқарас

Гендерлік саясат Қазақстанда 2006 жылдан бері стратегиялық деңгейде жүзеге асырылып келеді. Бұл бағыттағы басты мақсат – ерлер мен әйелдердің қоғам өміріне тең дәрежеде қатысуына жағдай жасау.

Түркістан облысында әйелдер істері және отбасы-демографиялық саясат жөніндегі комиссия тұрақты түрде жұмыс істейді. Комиссия құрамында мемлекеттік органдар өкілдерімен қатар, үкіметтік емес ұйымдар мен қоғамдық кеңес мүшелері бар.

2024 жылы өңір бойынша гендерлік саясатты жүзеге асыру мақсатында 120-дан астам нақты іс-шара өткізілді. Олардың қатарында әйел кәсіпкерлерге арналған форумдар, ауыл әйелдерінің конгресі, әлеуметтік бастамаларды қолдауға бағытталған аймақтық жобалар бар.

Әйел кәсіпкерлер – өңір экономикасының тірегі

Түркістан облысы шағын және орта бизнесті дамытуда әйелдердің белсенділігімен ерекшеленеді.

Қазіргі таңда өңірде 8 мыңнан астам әйел кәсіпкерлікпен айналысады. Бұл жалпы кәсіпкерлердің 42 пайызын құрайды.

«Ауыл аманаты», «Бастау Бизнес», «Бизнестің жол картасы – 2025» бағдарламалары аясында 2024 жылы облыс бойынша 2 300 әйел мемлекеттік грант иегері атанды.

Мысал ретінде, Сарыағаш ауданында тұратын Гүлнар Тұрсынбаева грант қаражатына тігін цехын ашып, бүгінде 15 адамды жұмыспен қамтып отыр. Ал Жетісай ауданындағы кәсіпкер Райхан Мұсаева өз ауылында сүт өнімін өңдейтін кооператив құрып, өнімін Түркістан қаласына жеткізеді.

Әйелдердің ауыл экономикасындағы белсенділігі өңірдің әлеуметтік тұрақтылығына да оң әсер етуде.

Әйелдердің мемлекеттік қызметтегі үлесі

Соңғы бес жылда Түркістан облысында әйелдердің мемлекеттік басқару құрылымдарындағы үлесі артты.

2024 жылғы мәлімет бойынша, облыс әкімдігі мен аудандық деңгейдегі басқармаларда қызмет ететін қызметкерлердің 56 пайызы – әйелдер.

Бұлардың арасында бөлім басшылары, департамент директорлары мен аудан әкімінің орынбасарлары бар.

Мысалы, Бәйдібек ауданында ауылдық округ әкімі болып алғаш рет әйел – Айман Жақыпова тағайындалды. Ол ауыл шаруашылығын цифрландыру және әлеуметтік жобаларды іске асыру бағытында нәтижелі жұмыс атқаруда.

 Білім мен денсаулық саласындағы тең мүмкіндіктер

Гендерлік теңдік тек саясат пен экономикада емес, әлеуметтік салаларда да айқын көрініс табуда.

Түркістан облысында білім беру саласының 70 пайызы әйел педагогтардан тұрады.

2024 жылы облыстық білім басқармасы «Smart Teacher Turkistan» бағдарламасын іске қосып, 1 200 мұғалімге арналған біліктілікті арттыру курстарын ұйымдастырды.

Денсаулық сақтау саласында да әйел мамандар басым. Қазір өңірде 4000-нан астам әйел дәрігер жұмыс істейді.

Соның ішінде 150-дей әйел — бас дәрігер немесе бөлім меңгерушісі.

Түркістан қаласында ашылған жаңа перинаталдық орталық ана мен бала денсаулығын қорғауда заманауи технологиялар енгізіп, медициналық қызметтің сапасын арттырды.

Отбасылық саясат пен әлеуметтік тұрақтылық

Отбасылық құндылықтарды сақтау мен әйелдердің тұрмыстық қауіпсіздігін қамтамасыз ету — облыстық саясаттың маңызды бөлігі.

Түркістан облысында 17 ауданның барлығында «Отбасын қолдау орталықтары» жұмыс істейді.

Бұл орталықтар жыл сайын 10 мыңнан астам азаматқа психологиялық және құқықтық көмек көрсетеді.

Мысалы, 2024 жылы осындай орталықтардың араласуымен 300-ге жуық отбасы ажырасудан сақталып қалды.

Сонымен қатар әйелдерге арналған тегін кәсіби курстар, бизнес-тренингтер және отбасылық кеңес беру қызметтері көрсетіледі.

Қоғамдық ұйымдардың белсенді қызметі

Гендерлік саясатты іске асыруда азаматтық қоғам институттары маңызды рөл атқарып отыр.

Түркістан облысында 500-ге жуық үкіметтік емес ұйым бар, оның ішінде 80-нен астамы – әйелдердің құқықтарын қорғау және әлеуметтік қолдау бағытында жұмыс істейді.

«Шырақ», «Smart Girl», «Ана мен бала» қорлары әйелдердің көшбасшылық қабілетін арттыру және кәсіпкерлікті дамытуға арналған тренингтер өткізуде.

2024 жылы бұл ұйымдардың қолдауымен 1 500-ден астам әйел жаңа мамандық алып, еңбек нарығына қайта оралды.

 Болашақ бағыттар

2025–2030 жылдарға арналған облыстық даму стратегиясында әйелдердің цифрлық және қаржылық сауаттылығын арттыру басты міндет ретінде көрсетілген.

Алдағы бес жылда 5 мың әйел ІТ, цифрлық маркетинг, экологиялық кәсіпкерлік және әлеуметтік инновация бағытында оқытылмақ.